2009年6月18日星期四

為教外亡者獻祭的問題

承接先前的思考,小弟近來又在極端繁忙的工作之餘,搜尋了一些資料。

記得以前在「論盡」那邊,其實亦提出過「為教外亡者」舉行彌撒的問題。小弟的思考是:教會未有為教外亡者,提供特定的彌撒經文。因此,一些為教外人士舉行的彌撒,它們的合法性和是否有效,就顯得疑團重重了。

過往幾年甚至見聞過,在該些彌撒中,主禮為舉辦者為了「顧及」和「迎合」為一些教外人士祈禱的需要,往往會對公定的禮儀經文作出「調整」和「篡改」的行為。小弟看在眼裡,不禁有點感傷--到底禮儀發展成這種地步,會否淪為個別團體的「熱心敬禮」?

在這方面比較權威的指引,出自教廷信理部於1976年發出的指引《Accidit in diversis regionibus》。這份文件主要論及「非公教」的已受洗基督徒,當中提及到:

一、非公教徒生前所屬的宗教派別所牽引出的「良心」問題;

二、尚未與公教會達致完滿共融的人士,他們的名字不可在感恩經中,被直接提及。

小弟最近翻查了一本倫理神學課本,有以下發現:
Quae. 3*. An sacrificium Missae offeri possit pro omnibus indiscriminatim?

Resp. Integrum est Missam applicare pro quibusvis tum vivis, tum etiam defunctis purgatorio igne admissa expiantibus, salvo praescripto Can. 2262, §2, n. 2. (Can. 809). Hoc praescriptum ita se habet: "Non prohibentur tamen Sacerdotes Missam privatim ac remoto scandalo pro eo (i.e. excommunicato) applicare; sed, si sit vitandus, pro eius conversione tantum." Amplissima sane est haec potestas, pro quibusvis tam vivis quam defunctis purgatorio igne admissa expiantibus: et quamvis excommunicatus non fiat particeps indulgentiarum, suffragiorum, publicarum Ecclesiae precum, non prohibentur sacerdotes Missam privatim ac remoto scandalo pro eo applicare; sed si vitandus sit, pro eius conversione tantum; pro omnibus animabus mortuorum si modo sint purgantes. Videmus igitur sententiam Cardinalis Bellarmini confirmatam quam Benedictus XIV in Const. Ex quo primum, explanat: "Porro hæretici atque schismatici excommunicationis majoris censuræ subjecti sunt .... Sacri autem Ecclesiæ Canones pro excommunicatis orari publice vetant ... Quapropter Ven. Card. Bellarminus ... optime ad rem nostram scribit: 'aliquis petit utrum liceat hoc tempore Sacrificium offerre pro Hæreticorum sive Infidelium aliquorum conversione. Ratio dubitandi est quia tota Liturgia Latinæ Ecclesiæ, quæ nunc est in usu, refertur ad fideles ut patet ex precibus oblationis tum extra tum intra Canonem. Respondeo. Existimo id licere, modo nihil addatur ad Missam, sed solum per intentionem sacerdotis applicetur Sacrificium conversioni infidelium seu hæreticorum: id enim faciunt viri pii et docti, quos reprehendere non possumus nec exstat expressa Ecclesiæ prohibitio.'" Jamvero Card. Bellarminus hic loquitur de applicatione Missæ in sensu ordinario. Ideoque, Summus Pontifex hanc Bellarmini doctrinam suam facit. Et quod facerunt viri pii et docti tunc temporis, multi sacerdotes pii hodiedum faciunt, i.e., secreto fructum specialem applicant in diversis casibus, absque publica denuntiatione et oratione speciali liturgica. Nec varia nupera responsa hoc illicitum esse demonstrant. Sequentes casus ita resolventur.

Pro excommunicatis toleratis celebratio fieri potest secreta, tum pro eorum conversione tum, juxta alios, nec improbabiliter, pro alio quovis honesto fine, nec vetatur pro ipsis mortuis secreta applicatio, si probabilis sit ipsorum bona fides et resipiscentia. - Cf. Wernz, v. 3, n. 542. - Gasparri, n. 483. De hæreticis et schismaticis, vivis atque defunctis idem dicendum est, permitti secretam celebrationem pro vivorum conversione vel aliis honestis finibus, et pro mortuorum requie si probabilis sit eorum bona fides. De infidelibus vivis certo videntur hæc rite statui posse: pro eorum conversione et qualibet alia honesta intentione celebratio secreta licita est: pro ipsis mortuis in infidelitate secreta celebratio licita est modo ante mortem dederint probabilia signa pænitentiæ. Sed in omnibus his casibus cavendum est scandalum, cavenda communicatio cum vitando, stipendium ab eo accipiendo, etc., ne nempe homines reputent Ecclesiam uno eodemque censu æstimare fideles piosque filios et hæreticos, excommunicatos aliosve extorres: praeterea si qua alia sit specialis lex in hac materia diligentur est servanda. [...]

(Aloysius Sabetti, Compendium Theologiae Moralis [1939], pp. 643-644)

若根據這份資料,則似乎我們可以得出一些解決問題的要素。

就其形式和本質而言,彌撒聖祭是祭獻,亦是筵席。若論十字架祭獻本身的實效,是無限救世恩澤的根源,而彌撒本身亦是將這些恩澤,直接「實現」及「應用」於「同檯吃飯」的參禮人士(包括主禮的司祭,及教友),而這種參與並非「自動」的,而也視乎參與者本身的信德和預備,而有不同程度和層次的參與。

非教友(特別是非基督徒)與「這餐飯」的關係孰何?

古典羅馬禮的經文既沒有明示,而梵二後禮儀改革的羅馬禮所提及的內容,亦是相當隱晦的。

往往就是這種「隱晦」,給了不少人在禮儀進行時「大造文章」的理由。

小弟則傾向於在適當時刻,加上「靜默」。

沒有留言: